Boahtte vahku galget ruonáeatnanlaččat jienastit ráđđehusválggain. Mediat leat ollu fuomášuhttán válggaid ja vurdojuvvo ahte riidu gaskal USA, Dánmárkku ja Ruonáeatnama, váikkuha válggaid. Goabbat bealde politihkalaš gierddu leat populisttalaš Partii Naleraq ja liberálakonservatiiva Atassut.
– Mis lea nu garra sierramielalašvuohta beare dán digaštallama dihte, muitala Atassut-bellodaga jođiheaddji Aqqalu Jerimiassen SVT Sápmái.
Jagi 2021 ráđđehusválggain vuittii sosiálademokráhtalaš bellodat Inuit Ataqatigiit 37 proseanttain ja sosiálademokráhtalaš bellodat Siumut oaččui 30 proseantta jienain ja lei nubbin stuorimus bellodat. Jearaldagas iehčanasvuođas, beassat eret Dánmárkkus, lea stuora sajádat dán digaštallamis, ja Korneliussen oaivvilda ahte Naleraq lea áidna bellodat mii ovddida jearaldaga.
– Lea dehálaš ahte joatkit iehčanasvuođamannolaga iežamet eavttuid vuođul. Min váldoulbmil lea ahte šaddat iešheanalaččat, eatge leat šat oassin Dánmárkkus, dadjá Korneliussen.
Háliidit jorgalahttit inflašuvnna báidnima
Nuppe bealde lea Atassut, mii oaččui čieža proseantta jienain mannan ráđđehusválggain. Sii háliidit bissut Dánmárkku jođiheami vuolde, ja ovdal dahkat ekonomiija válggaid váldoáššin. Aqqalu Jerimiassen háliida ahte Ruonáeatnamis galget vuolidit vearuid vai vejolašvuohta oastit eanet loktana ja dainna málliin buoret birget inflašuvnnain.
– Koloniálaáiggi sorjavašvuohta oažžut doarjagiid lea ain dál. Mii ovdal dorvvastit almmolašvuhtii go geahččalit birget ieža, dadjá Aqqalu Jerimiassen.
Máŋga ruonáeatnanlačča oidnet Atassuta riidobellodahkan ja Jerimiassen muitala ahte ii ipmir manin vuosttilidit sin.
– Lea álki sivahallat min ja dadjat ”dii geahččalehpet hehttet min”, muhto mii eat leat goassege leamaš eanetlogus, mii leat ilá unna bellodagaš.
Háliidit lávdadeami
Bellodagat leat ovtta oaivilis ovtta áššis – ahte oaivegávpot Nuuk ii galgga leat vuođđun politihkkii. Sihke Jerimiassen ja Korneliussen leaba unnit gilážis eret ja soai oaidniba ahte oaivegávpoga digaštallamat leat vuođđun dálá politihkkii, seammás go Ruonáeatnama iežá gávpogiin leat sin hástalusat.
– Lea dehálaš ahte guldalit makkár hástalusat Qaanaaqas leat, eatge váldde diehttelassan ahte leat seamma hástalusat go Qaqortoq, dadjá Korneliussen.