Duohtavuođakommišuvnna ođđa váldočállis, Kaisa Syrjänen Schaalas, lea buorre doaivva boahtte áigái go son dál álgá ođđa virgái. Son lea leamaš mielde hábmeme ruoŧa girku ándagasátnuma sápmelaččaide ja leamaš lahttu duortnusleagilaččaid, kveanaid ja lantalaisiid Duohtavuođa- ja soabadankommišuvnnas ja dál son lea gearggus ođđa hástalussii.
– Mon háliidan ahte buot vihtanuššamat galget leat mielde dán materiálas. Dat lea min oaivefokus, dadjá Syrjänen Schaal.
Vásáhusat kommišuvnabarggus leat boktán ollu jurdagiid movt barggu galgá čađahit. Son oaivvilda ahte lea deaŧálaš bargat dan ovdii ahte nannet sámi álbmoga Duohtauođakommišuvnna bokte, muhto maid gaskkustit sin evttohusaid.
–Lea deaŧálaš ráhkkanit evttohusaide dákkár jurdaga vuođul, muhto maid ahte lea čielga govva maid buhtadus duođas mearkkaša.
”Mii dárbbašit ságadoalli”
Helena Onn guđii kommišuvnna diibmá Skábmamánus ja dál álgá Syrjänen Schaal váldočállin. Maiddái ságadoalli Anders Lidén guđii virggis skábmamánus ja eai leat vel virgádan ođđa ságadoalli.
– Jus mis ii leat ságadoalli, de maŋiduvvojit kommišuvnna barggut ja dat ii ge lea buorre jus ságadoalli searvá ilá maŋŋit. Min dárbbašit ságadoalli dál.
Váldočálli ii sáhte dadjat leago boahtime ođđa ságadoalli.
– Na, dan mon gal in dieđe, dadjá son.
”Issoras árvvolaš ja čuohcci materiala”
Vuosttaš vahkuid go Kaisa Syrjänen Schaala bargá, váldá Duohtavuođakommišuvnna bargu ođđa lávkki.
Marianne Liliequist, Moa Sandström, Lena Kroik ja Marja Skum leat analysajovkkus ja sii leat deaivvadan dán vahku struktureret ja analyseret daid 300 vihtanuššama maid kommišuvdna lea ožžon.
– Odne mii leat bargan loktet ovtta oaivefátta jearrahallamiin. Dat lea sáhka riikkain, eatnamiin ja guovlluin. Measta juohkehaš gean mii leat jearahallan leat namuhan dan, dadjá Lena Kroik preassadieđahusas.
Vihtanuššamat leat earret iežá jearahallamat, čálalaš materiálat, deaivvadeamit nuoraiguin ja ságastallančoahkkimat. Buot dát ja kommišuvnna evttohusat leat vuođđun loahppasmiehttamušii.
– Jearahallamiin lea stuora árvu ja lea čuohcci materiála mii dovddasta vealaheami ja rasisma sihke ovdalaš áiggi ja dál, dadjá Marianne Liliequist.